INTERWENCJA KRYZYSOWA TO:
- natychmiastowa pomoc, realizowana w czasie rzeczywistym,
- ocena doświadczanego kryzysu,
- koncentracja na zranionej części klienta,
- uwzględnianie indywidualnych i specyficznych potrzeb klienta związanych z daną sytuacją,
- korzystanie z interwencji psychologicznych, mających na celu kontrolę i ograniczenie kryzysu,
- ocena postępów klienta w wychodzeniu z kryzysu i powracaniu do stanu równowagi sprzed kryzysu
- działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa.
ALE CZYM WŁAŚCIWIE JEST KRYZYS?
- kryzys ma charakter przejściowy i w ciągu około 5 tygodni jest rozwiązywany, w sposób adekwatny (dający rozwój psychiczny) lub nieadekwatny (zwiększający ryzyko wystąpienia zaburzeń),
- kryzys stanowi zarówno szansę jak i zagrożenie,
- kryzys jest stanem nierównowagi, który wymaga dokonania zmian, podjęcia decyzji,
- podczas kryzysu osoby doświadczają potrzebę pomocy i ją sygnalizują,
- ludzie w stanie kryzysu są bardziej otwarci i podatni na zewnętrzną interwencję niż w stanie równowagi,
- osoby w kryzysie doświadczają poznawczego chaosu, bezradności, napięcia, deficytów w przeżywaniu realności sytuacji, w postrzeganiu czasu i przestrzeni, dezorganizacji działania, podwyższonego napięcia i kompulsywnego dążenia do jego redukcji,
- kryzys zależy od indywidualnej, subiektywnej percepcji znaczenia bodźca/wydarzenia krytycznego.
WYRÓŻNIAMY 4 GŁÓWNE RODZAJE KRYZYSÓW:
- Kryzysy rozwojowe, które są naturalnymi normatywnymi przemianami dokonującymi się w określonych etapach rozwoju człowieka. Kryzys może pojawić się jako odpowiedź na nowe zadania rozwojowe, które w ramach rozwoju człowieka przechodzi każdy z nas.
- Kryzysy egzystencjalne, to przede wszystkim poszukiwanie i znalezienie własnej drogi życiowej, tożsamości, autentyczności.
Najpopularniejszymi z kryzysów egzystencjalnych są m.in.: kryzys dojrzewania, kryzys pustego gniazda, kryzys indywiduacji (młoda dorosłość), kryzys przekwitania, kryzys wieku średniego, bilansu życia. - Kryzysy sytuacyjne (traumatyczne, zewnątrzpochodne), reakcja na rzadkie wstrząsające wydarzenia krytyczne, których człowiek nie jest w stanie przewidzieć ani kontrolować. Doświadczane jest poczucie zagrożenia, wymagają tym samym podjęcia zdecydowanych działań.
Przykładami są m.in.: wypadek komunikacyjny, nagła diagnoza choroby, napaść seksualna, nagły akt przemocy. - Kryzysy środowiskowe, katastroficzne: dotyczą szerszej grupy osób; wywołane są przez katastrofę np. naturalną. Mogą mieć pochodzenie biologiczne, polityczne, ekonomiczne, wynikające z przemian społeczno-gospodarczych.
Przykłady - powódź, pożar, kryzys ekonomiczny, epidemia, wojna.
Skutki kryzysu mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne. W pierwszym przypadku kryzys jest początkiem zmiany na lepsze i rozwoju. W drugim przypadku kryzys prowadzić może do zachowań destrukcyjnych. Niektóre osoby potrafią sobie poradzić same w przezwyciężaniu kryzysu i czerpać z tego doświadczenia, inni załamują się i nie są zdolni do samodzielnego przezwyciężenia kryzysu. W przypadku, gdy osoba nie jest w stanie sama przezwyciężyć kryzysu, a stres jest bardzo silny, warto jest wówczas zwrócić się o pomoc do specjalisty.