Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie im. Jana Pawła II

Interwencja kryzysowa

INTERWENCJA KRYZYSOWA TO:

  • natychmiastowa pomoc, realizowana w czasie rzeczywistym,
  • ocena doświadczanego kryzysu,
  • koncentracja na zranionej części klienta,
  • uwzględnianie indywidualnych i specyficznych potrzeb klienta związanych z daną sytuacją,
  • korzystanie z interwencji psychologicznych, mających na celu kontrolę i ograniczenie kryzysu,
  • ocena postępów klienta w wychodzeniu z kryzysu i powracaniu do stanu równowagi sprzed kryzysu
  • działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa.

ALE CZYM WŁAŚCIWIE JEST KRYZYS?

  • kryzys ma charakter przejściowy i w ciągu około 5 tygodni jest rozwiązywany, w sposób adekwatny (dający rozwój psychiczny) lub nieadekwatny (zwiększający ryzyko wystąpienia zaburzeń),
  • kryzys stanowi zarówno szansę jak i zagrożenie,
  • kryzys jest stanem nierównowagi, który wymaga dokonania zmian, podjęcia decyzji,
  • podczas kryzysu osoby doświadczają potrzebę pomocy i ją sygnalizują,
  • ludzie w stanie kryzysu są bardziej otwarci i podatni na zewnętrzną interwencję niż w stanie równowagi,
  • osoby w kryzysie doświadczają poznawczego chaosu, bezradności, napięcia, deficytów w przeżywaniu realności sytuacji, w postrzeganiu czasu i przestrzeni, dezorganizacji działania, podwyższonego napięcia i kompulsywnego dążenia do jego redukcji,
  • kryzys zależy od indywidualnej, subiektywnej percepcji znaczenia bodźca/wydarzenia krytycznego.

WYRÓŻNIAMY 4 GŁÓWNE RODZAJE KRYZYSÓW:

  1. Kryzysy rozwojowe, które są naturalnymi normatywnymi przemianami dokonującymi się w określonych etapach rozwoju człowieka. Kryzys może pojawić się jako odpowiedź na nowe zadania rozwojowe, które w ramach rozwoju człowieka przechodzi każdy z nas.
  2. Kryzysy egzystencjalne, to przede wszystkim poszukiwanie i znalezienie własnej drogi życiowej, tożsamości, autentyczności.
    Najpopularniejszymi z kryzysów egzystencjalnych są m.in.: kryzys dojrzewania, kryzys pustego gniazda, kryzys indywiduacji (młoda dorosłość), kryzys przekwitania, kryzys wieku średniego, bilansu życia.
  3. Kryzysy sytuacyjne (traumatyczne, zewnątrzpochodne), reakcja na rzadkie wstrząsające wydarzenia krytyczne, których człowiek nie jest w stanie przewidzieć ani kontrolować. Doświadczane jest poczucie zagrożenia, wymagają tym samym podjęcia zdecydowanych działań.
    Przykładami są m.in.: wypadek komunikacyjny, nagła diagnoza choroby, napaść seksualna, nagły akt przemocy.
  4. Kryzysy środowiskowe, katastroficzne: dotyczą szerszej grupy osób; wywołane są przez katastrofę np. naturalną. Mogą mieć pochodzenie biologiczne, polityczne, ekonomiczne, wynikające z przemian społeczno-gospodarczych.
    Przykłady - powódź, pożar, kryzys ekonomiczny, epidemia, wojna.

Skutki kryzysu mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne. W pierwszym przypadku kryzys jest początkiem zmiany na lepsze i rozwoju. W drugim przypadku kryzys prowadzić może do zachowań destrukcyjnych. Niektóre osoby potrafią sobie poradzić same w przezwyciężaniu kryzysu i czerpać z tego doświadczenia, inni załamują się i nie są zdolni do samodzielnego przezwyciężenia kryzysu. W przypadku, gdy osoba nie jest w stanie sama przezwyciężyć kryzysu, a stres jest bardzo silny, warto jest wówczas zwrócić się o pomoc do specjalisty.